Meditial

Özgül fobi belli bir nesneden, durumdan ya da hayvandan aşırı korku duymak ve aşırı, mantıksız bir kaçınma isteÄŸine sahip olmaktır. Birçok kiÅŸinin bir nesneye veya bir duruma karşı bir korkusu olabilir fakat bu korkunun fobi olarak tanımlanması için kiÅŸinin yaÅŸadığı korkudan rahatsız olması ve yaÅŸadığı korkunun kiÅŸinin gündelik hayatını engellemesi gerekir. ÖrneÄŸin bir insanın örümcek korkusu olabilir. Ama örümceklerle çok karşılaÅŸmadığı için veya bu korkusu onu rahatsız etmediÄŸi için bu fobi sayılmayabilir. Bir diÄŸer yandan eÄŸer kiÅŸi örümcek korkusu yüzünden yeÅŸillik alanlara gitmiyorsa, çiçeklere dokunamıyorsa veya geceleri örümcek korkusu yüzünden uyuyamıyorsa o zaman o kiÅŸinin örümcek fobisi olmak üzere özgül bir fobisi vardır.

Özgül Fobinin Tipleri;

• Hayvan Tipi: Korkuyu hayvanlar ya da böcekler baÅŸlatır.
• DoÄŸal Çevre Tipi: Korkuyu fırtına, su, yükseklik, gök gürültüsü, karanlık gibi etkenler baÅŸlatır.
• Kan-Enjeksiyon-Yara Tipi: Korkuyu, kan görmek ya da iÄŸne yapılması gibi tıbbi iÅŸlemler baÅŸlatır. DiÄŸer fobilerden deÄŸiÅŸik olarak bayılma söz konusu olabilir.
• Durumsal Tip: Korkuyu araba, uçak, asansör, köprü, kapalı yerler gibi belirli durumlar baÅŸlatır.
• DiÄŸer Tip: Korkuyu yukarıdaki tiplere girmeyen diÄŸer olaylar baÅŸlatır. Yutkunma, balon, palyaço, hastalık korkuları bu tipe örnek olabilir.

Belirtiler;

• Fobisi olan kiÅŸiler korktukları durum/nesneyi, karşılaÅŸacakları sıkıntıyı, kısaca tehlikeyi gerçekte olduÄŸundan daha büyük algılarlar.
• Olabilecekleri gerçekte olabileceÄŸin-den daha kötü olarak düÅŸünürler, canlandırırlar.
• Aynı zamanda korktukları nesne ya da durumla baÅŸa çıkma becerilerini azımsarlar, daha düÅŸük görürler.
• Bu durumla ya da nesneyle karşılaşırlarsa baÅŸa çıkamayacaklarını düÅŸünürler. Dolayısıyla korkulan nesne veya durumdan kaçınırlar. Fakat bu kaçınma korkuyu sürdüren etkenlerdendir. Kaçındığımızda ve korkuyla yüzleÅŸemediÄŸimizde o korku bizimle yaÅŸar hale gelir.
• YaÅŸanan korku bir kısır döngü içerisinde tekrarlanır.

Tedavi Yöntemleri;

Özgül fobili hatalar genel olarak agorafobili ve sosyal fobili hastaların aksine sürekli bir anksiyete hali göstermezler. Bu nedenle genel olarak tedavi için yardım aramazlar ya da ancak çok zorlandıkları durumlarda tedavi olma isteÄŸi içine girerler. Özgül fobilerin tedavisi, diÄŸer kaygı bozuk­luklarının tedavisinden genellikle daha kolaydır. ÇoÄŸu kez, ilaç verilmeden ve oldukça kısa bir süre içinde tedavi edilebilen bir rahatsızlıktır. Önerilen tedavi yöntemi, korkulan nesne ve durumlarla ilgili akılcı olmayan biliÅŸlerin ortaya çıkarılması ve bunların daha uyumlu biliÅŸlerle yer deÄŸiÅŸtirmesi ve aÅŸa­malı karşı karşıya gelmeyi öne çıkaran BiliÅŸsel-Davranışçı Psikoterapi yöntemidir. Özgül fobisi olanların yaklaşık beÅŸte dördü bu yöntemle tedavi olabilmektedir.