Aşırı Uyku Eğilimi (Narkolepsi) Nedir?

Uygun olmayan durum ve zamanlarda uyku hali yaratan bir bozukluktur. Narkolepsili kişi ne kadar uyursa uyusun hissettiği yorgunluğunu bir türlü gideremez. Yaşam kalitesini büyük ölçüde bozar. Tam olarak nedeni bilinmese de beyinde uyku ve uyanıklığı kontrol eden beyin kısmının bozukluğu ile açıklanabilir. Kişilerin uyanık olması gereken saatlerde aralara uyku ataklarının girmesi şeklinde tanımlanabilir. En kolay tanınan belirti uykululuk halidir.  Narkolepsi psikiyatrik veya psikolojik problemler nedeniyle oluşmaz. Nadiren aile içinde kaltsal olarak sürebilir. Yeni çalışmalarda hipokretin yapımından sorumlu genle ilişkili sorunların bulunduğu saptanmıştır. Narkolepsili hastalar beyinlerindeki uyku uyanıklık merkezindeki kontrol bozukluğundan ötürü gece uykularını sürdürmekte zorlanırlar. Bu durum gün içi uykululuk halini daha da artırır

Belirtiler;

  • Gün içi aşırı uykululuk hali; Tüm narkoleptiklerde gözlenen tek belirtidir veya ilk ortaya çıkan semptomdur.
  • Katapleksi; Katapleksi atakları kasların aniden çözüldüğü anlardır. Katapleksi hafif olabildiği gibi  (sadece dizlerin çözülmesi gibi) tüm vücudun çözülüp kişinin yere düşmesine neden olacak kadar şiddetli de olabilir. Düştüğü sırada kişinin bilinci korunmuştur, çevrede neler olup bittiğinin farkındadır.
  • Uyku paralizisi; Kişinin kas kuvvetinde meydana gelen kısa süreli kayıplar olarak tanımlanabilir. Ancak kişi uykuya dalarken veya uyanırken meydana gelir. Kişi çevresinin farkındadır fakat hareket edemez, ses çıkaramaz.
  • Hipnogojik halüsinasyonlar; Çoğu olguda gün içi aşırı yorgunluk hali en rahatsız edici durumdur.
  • Bu belirtilerin tümü birden ortaya çıkabilir veya zaman içinde birer birer eklenebilir. Hastaların 1/3’ünde uykululuk hali tek belirtidir.
  • Polisomnografi (PSG) ve çoklu uyku latans testi (MSLT) hem tanının konulmasında hem de narkolepsinin derecesinin belirlenmesinde kullanılır.

Tedavi Yöntemleri; 

  • İlaç tedavisi: Reçetesiz satılan kafeinli ilaçlar narkolepside pekyararlı olmaz. Ancak reçeteyle satılan amfetamin grubu ilaçlar narkolepsinin uykululuk, katapleksi, halüsinasyonlar ve uyku bölünmeleri gibi şikayetlerde yararlı olabilmektedir. Uyanıklılığı sağlayan modafinil de daha yeni ve yararlı olabilen bir başka ilaçtır. Bu ilaçlar ancak uyku konusunda uzmanlaşmış bir hekimin önerileriyle birlikte kullanılmalıdır.
  • Davranış tedavavisi: Narkolepsi tedavisinde kişilerin yaşamlarında bazı değişiklikler de yapması gerekebilir.
  • Düzenli bir uyku/uyanıklık programı yapılmalıdır. Uygun saatlerde yatıp uygun saatlerde kalkılmalıdır. Narkolepsili kişiler vardiya değişiklikleri yapmamalıdır veya haddinden fazla çalışmamalıdır.
  • Düzenli olarak kısa süreli kestirmeler yararlı olur. Bir şekerlemeden 1 saat sonra narkolepsili bir kişinin uykuya dalması çok güçtür.
  • Tehlike yaratabilecek durumlar için planlama yapılmalıdır. Araba kullanmadan önce kısa süreli kestirmenin yararı olacaktır.

İstek ve Önerileriniz

Ad Soyad:

Email:

Konu:

Mesajınız: