Çocukluk Döneminde Yaşanan Stres Erken Olgunlaşmaya Neden Oluyor

Makaleler > Nöroloji - Psikiyatri

Çocukluk Döneminde Yaşanan Stres Erken Olgunlaşmaya Neden Oluyor

1998 yılında yapılan bir araştırmaya göre, 20 yıl boyunca, 1 yaşındaki 129 bebek ve ebeveynlerinden oluşan bir grup teste tabi tutuldu. erken çocukluk döneminde yaşanan stres, ergenlik zamanlarında belirli beyin bölgelerinin daha hızlı olgunlaşmasına neden oluduğu tespit edildi. Diğer bir yandan, çocuklukta daha sonraki evrelerinde deneyimlenen stres ise, ergen beyninde daha yavaş bir olgunlaşmaya yol açabiliyor.

çocuklukta yaşanan stres olgunlaşmaya neden oluyor

1998 yılında, 1 yaşındaki 129 bebek ve onların ebeveynlerinden oluşan grup ilk kez teste tabi tutulduğunda, 20 yıllık bir sürenin ardından araştırmalar, çocukların oyun davranışlarını, ebevenynlerini ve arkadaşları ile olan etkileşimlerini inceledi. Çocuklar, bunların yanında MR taramasına da tabi tutuldular. Bu verilerle araştırma ekibinin; hayatın pek çok evrelerindeki stresin, bu çocukların ergenlik dönemi sırasındaki beyinlerini nasıl etkilediğini inceleme şansı buldu.
Yürütülen araştırmada, beyin olgunlaşmasında meydana gelen faktörlere bakıldı. Ergenlik döneminde, insan beyni, doğal bir budama dönemi geçiriyor. Bu zaman aralığında beyinde nöronlar arasında bulunan mevcut bazı zayıf bağlantılar koparılır ve yerine yeni ve daha güçlü bağlantılar kurulur.
Çalışmada, erken dönem çocukluk (0 ve 5 yaş arası) ve ergenlik dönemi (14 ve 17 yaş aralığı) olmak üzere iki farklı yaşam evresinde; hayatta deneyimlenen negative durumlar ve sosyal çevrede oluşan olumsuz etkiler olmak üzere iki stres faktörü incelendi. Incelemeler sonrasında, bu stress seviyeleri ile prefrontal korteksin, amigdalanın(beynin duyguları algılamaktan sorumlu bölge) ve hipokampusün (beynin hafıza ve yön bulmadan sorumlu olan bölge) olgunlaşması arasında bağlantılar bulundu.

cocuklukta yaşanan stres olgunlaşmayı sağlıyor

Çocukluk döneminde, örneğin; hastalık ve boşanma gibi negative durumlardan kaynaklanan stresin, ergenlik döneminde prefrontal korteksin ve amigdalaların daha hızlı olgunlaşmasıyla ilişkili olduğu görülüyor. Fakat, ergenlik dönemindeki olumsuz sosyal çevreden kaynaklanan, örneğin; kendine güvensizlik veren stresin ise, hipokampus ve prefrontal korteksin başka bir bölgesinin daha yavaş olgunlaşmasıyla bağlantılı olduğu görülmektedir.
Öte yandan, bu çalışmada stresin bu etkilere sebep olduğu kesin olarak söylemeyiz. Ancak, hayvan çalışmalarını da dayanarak, bu mekanizmaların gerçektenden sebepsel olduğunu öne sürebiliriz.
Erken dönem çocuklukta deneyimlenen stress, ergenlik döneminde beynin olgunlaşmasını hızlandırması, evrimsel biyolojinin teoriyle de tutarlılık gösteriyor. Evrimsel olarak bakıldığında daha stresli bir ortamda büyüdüğünüzde, daha hızlı olgunlaşmak işe yarar bir strateji olarak görünmektedir. Ancak, bu strateji bir yandan da beynin mevcut çevreye esnek bir şekilde ayarlanmasını engellemektedir. Sonuç olarak beyin mevcut çevreye kıyasla çok erken olgunlaşmaktadır. Ayrıca, araştırma ekibi, daha sonraki dönemde yaşanan stresin ergenlikte daha yavaş olgunlaşmaya neden olduğunu gördüklerinde şaşkınlığa uğradılar.

 

 

İstek ve Önerileriniz

Ad Soyad:

Email:

Konu:

Mesajınız: