Her yaşta görülebilen ve pek çok farklı sebeplerle ortaya çıkabilen menisküs, gelişen sağlık teknolojisi sayesinde oldukça kolay tedavi yöntemlerine sahiptir.
Menisküsler diz ekleminde yer alan C şeklinde kıkırdak benzeri yapılardır. Diz eklemini oluşturan iki ana kemik olan femur ve tibia arasında yer alırlar. Biri iç diğeri dış olmak üzere her dizde ikişer tane menisküs bulunur. İki kemik arasında yerleşen menisküsler bir conta gibi görev yaparak eklem kıkırdağını anormal yüklenmelerden korurlar. Dize gelen yüklerin taşınması ve aktarılmasında çok önemlidirler. Ayrıca eklem yüzlerinin uyumluluğunu artırırlar ve eklem sıvısının eklem içi dolaşımına katkıda bulunurlar. Menisküsler olmadığında diz eklemine gelen yükler doğrudan eklem kıkırdağına binerek erken aşınmaya yani osteoartrite yol açarlar.
Gençlerde ve ileri yaştaki bireylerde menisküs yırtıklarının oluş şekli farklıdır. Gençlerde, menisküsün yırtılması için çok ciddi bir travma gerekir. Bu genellikle sabit ayak üzerinde dönme hareketi sırasında oluşur. Futbol, basketbol, kayak gibi sporlarda oluşan yırtıklar buna örnektir.
Yıllar geçtikçe menisküsler sağlamlık ve esnekliklerini kaybederek “dejenere” olurlar. Dejenere menisküslerin çok daha kolay yırtılabilirler. İleri yaştaki bireylerde basit bir çömelme veya halıya takılma ile menisküs yırtıkları oluşabilir.
Dış menisküs, iç menisküse göre daha hareketlidir, bu nedenle iç menisküs yırtıkları daha sık görülür. Nadir de olsa, menisküslerde doğuştan şekil bozuklukları olabilir. Bu tip menisküsler yırtılmaya daha müsaittir ve çocuk yaşlarda bile belirti verebilir.
Vücudumuzun En Sıkıntılı Bölgelerinden Biri; Menisküsler
Genellikle sporcularda görülen menisküs ancak günlük hayatta görülebilmesi için ters bir hareket veya atılan yanlış bir adım ile dizin burkulması gerekir. Pek çok belirtisi olan menisküsün, en yaygın belirtisiyse ağrı, boşalma hissi ve dizde şişliktir. Büyük yırtıklarda menisküs parçası yer değiştirir ve diz içine kaçarak dizin kitlenmesine yol açar. Bu durum kişinin yürümesini zorlaştırmaktadır.
Belirtileri Nelerdir?
Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Dizin uzun dönem sağlığı için çok önemli olan görevlerini yerine getirmeleri için menisküs yırtıklarında ilk seçenek onarımdır. Menisküslerin damarlanma özellikleri nedeniyle iyileşme yetenekleri çok yüksek değildir ve menisküs yırtıklarının kabaca beşte biri tamire uygundur. Menisküs tamiri günümüzde artroskopik cerrahi ile yapılmaktadır.
Gençlerde menisküs yırtıklarının tedavisi çoğunlukla cerrahidir. Çok nadir görülen ve tam kat olmayan bazı küçük yırtıklar dışında menisküslerin kendiliğinden iyileşme yeteneği yoktur. Belirgin yakınmaları olan hastalarda cerrahi müdahale ile menisküs yırtığı onarılmaya çalışılır, eğer yırtık onarıma uygun değilse yırtık olan kısım çıkartılır.
İleri yaştaki hastalarda menisküs yırtıklarına genellikle dizde artroz (aşınma, yıpranma, kireçlenme) eşlik eder. Bu durumda sadece menisküs yırtığına müdahale etmek sorunu tam olarak çözmeyebilir. Doktorunuz bu durumda ilaç tedavisi ile belirtilerin baskılanmasını, eklem içi enjeksiyonları, artroskopik cerrahiyi ya da artroskopi ile birlikte kemik düzeltici ameliyatlardan birine karar verecektir.
Kaslarınızı güçlendirin
Yeni sağlık teknolojileriyle beraber tedavi süreci çok kolay hale gelmiştir. Cerrahi müdahale kapalı yöntemle yapılır. Bu nedenle, hastanın iyileşme süreci daha çabuk olabilmektedir. Hastalar ameliyatın ertesi günü taburcu edilmektedir. Ameliyatta yırtık kısım çıkarılmış ise; ameliyat sonrası dönemde hasta günlük yaşamına kısa sürece döner. Ancak, menisküs yırtığına dikiş uygulanırsa, yaklaşık 3-4 hafta süreyle dize yük vermeden koltuk değneği desteği ile yürümek, kas gücü ve eklem hareketlerini kaybetmemek için fizik tedavi ve ev egzersizleri uygulamak gerekmektedir. Menisküs yırtığının oluşmaması için diz çevresi kasları güçlendirilen egzersizler yapmak, dizi zorlayıcı hareket ve aktivitelerden kaçınmak, kilo almamak ve fiziksel aktiviteler öncesinde ısınma hareketlerini yapmak çok önemlidir.